Ontheemd

Draaiboek

Er bestaat geen draaiboek voor het rouwproces. Geloof me, ik heb gezocht omdat ik wil weten hoelang deze ellende gaat duren. Of het normaal is dat de tranen zomaar over je wangen gaan stromen als je een boterham zit te eten op de bank. En wanneer je weer in staat bent om volledig te gaan werken. Of wat je moet doen als je bang bent dat je z’n stem vergeet en hoeveel jankdagen er in een rouwproces zijn opgenomen.
Het rouwproces is voor iedereen anders, situaties zijn anders en niet ieder mens is hetzelfde. Mijn verdriet zit ‘m vooral in het feit dat we geen afscheid van elkaar hebben kunnen nemen. Dat we geen laatste woorden hebben kunnen uitwisselen. De dood kwam plotseling en al vind ik het fijn dat Jacco niet heeft geleden, voor mij blijft de situatie onwerkelijk. Alsof het nooit is gebeurd. Iedere dag komt er wel een moment voorbij dat ik hem iets wil vertellen of dat ik bedenk dat we samen naar een concert of tentoonstelling moeten gaan. Dan zit ik al met de telefoon in de handen om hem te bellen of te appen. Om me vervolgens te realiseren dat dat niet meer kan.

Ontheemd

In de periode direct na het overlijden word je geleefd. Er moeten dingen geregeld worden voor de crematie, dus je schiet in een soort van overlevingsmodus. Na de crematie moeten allerlei zakelijke dingen geregeld worden, dus dat doe je. In de eerste weken na zijn overlijden heb ik, voor mijn gevoel, geen tijd genomen om echt te rouwen. Te beseffen wat er nu eigenlijk is gebeurd. Ik verbleef in ons huis in Groningen, omdat de enige logische plek was om te zijn. Bij zijn spullen, in een vertrouwde omgeving. En dan iedere dag iets regelen: verzekeringen, bankzaken, opzeggen of aanpassen van abonnementen etc. Maar nu het grootste deel van het regelwerk achter de rug is, merk ik dat ik me niet meer thuis voel in ons huis. Ontheemd, omdat de persoon die voor mij ‘thuis’ was, er niet meer is. Het huis is te groot, te stil en te leeg. De afgelopen 2 weken ben ik daarom vooral in Den Haag geweest, in mijn eigen kleine en overzichtelijke appartementje.

Rust

Afgelopen weekend was het eerste weekend dat ik in Den Haag ben gebleven. Het geeft rust dat ik niet de lange reis naar Groningen heb hoeven maken. Ik heb behoefte aan rust. Vooropgesteld: ik vind het fijn dat ik word omringd door familie, vrienden en collega’s die oprecht met mij begaan zijn. En ik vind het ook helemaal niet erg om te vertellen wat er is gebeurd en hoe het (nu) met mij gaat, maar niet de hele dag. Ik heb gemerkt dat dat gewoon te vermoeiend is. Daarom werk ik op dit moment om de dag thuis en zet ik vaker mijn telefoon op ‘stil’. Dit geeft mij de broodnodige rust, de tijd om dingen voor mezelf te verwerken en het zorgt ervoor dat ik energie kan opbouwen. Dit betekent niet dat mensen me niet meer mogen vragen hoe het met me gaat, maar dat ik zelf de controle houd over hoe en wanneer.

Toekomst

Rust heb ik ook nodig om na te denken over de toekomst. Ik heb eigenlijk nooit echt nagedacht over de toekomst, er was maar één stabiele factor in mijn toekomst en dat was Jacco. Hij zou er immers altijd zijn. Nu hij er niet meer is, moet ik opeens over zaken nadenken waar ik eigenlijk niet over na wil denken. Wat ga ik doen met het huis in Groningen, wat ga ik doen met zijn spullen, waar wil ik wonen en blijf ik werken in Amstelveen. Plotseling zijn dit vragen die voor mij relevant zijn geworden, omdat ze bepalen hoe mijn nabije toekomst eruit gaat zien. Ik weet het nog niet en ik heb ook geen haast, het eureka-moment zal vanzelf komen. Voorlopig houd ik me aan de Jacco-regel en probeer ik te genieten van het leven. Of zoals mijn zwager het zo mooi verwoordde tijdens de crematie: ‘Mijn broer genoot van de mensen om hem heen en mijn broer genoot van het leven.’ En is dat eigenlijk niet het enige waarom het draait in het leven? Genieten van het leven en de mensen om je heen? Het is niet gemakkelijk, maar ik doe m’n best.